Deze wijze uitspraak heb ik van mijn vader geërfd. Hij gebruikte die term al toen wij nog kinderen waren en hij Mens erger je niet met ons speelde. Net als andere wijze uitspraken van hem, ben ik ook deze pas op veel latere leeftijd echt gaan begrijpen.

Gistermiddag, zondag 17 september, was het weer een NLPplus introductiemiddag bij Diaspoor. Een waardevolle middag, ook weer voor mij. Een gebruikelijk en altijd weer indruk makend model dat we graag tijdens een introductie gebruiken, is het zogenaamde communicatie-driehoekje. Het laat op een eenvoudige, voor iedereen te begrijpen, manier zien hoe we met onszelf en anderen communiceren en de effecten daarvan. Wat we waarnemen doen we met onze vijf zintuigen (en degenen die daar al meer mee vertrouwd zijn benutten ook hun zesde zintuig). Daarmee halen we de ons omringende informatie naar binnen; in beelden, geluiden, gevoel/sfeer, geur of smaak. Afhankelijk van onze individuele referentie – onze normen en waarden, overtuigingen en wat we al kennen, ofwel ons persoonlijke Model van de Werkelijkheid – geven we die waarneming een betekenis. Bijna altijd met een plaatje.

We hebben allemaal zo onze eigen voorkeur voor waarnemen. Voor de een valt het langsrazende geluid van de trein erg op en wil graag de ramen dicht; of de klok in de ruimte tikt zo hard of het klik-klakken van pennen, dat men daar last van heeft. Een ander heeft daar niets mee maar wel met het feit, dat de planten er verdord uitzien en een zielige indruk maken naast het boeket bloemen dat er staat. Voor een volgende doet dat er weer helemaal niet toe, als de sfeer maar goed is en veilig voelt. De geur van verse koffie, thee en koekjes geeft een “thuis”gevoel.

Om ons te beschermen tegen een overload aan informatie en te voorkomen dat we binnen de kortste keren doordraaien, hebben wij een ingebouwd veiligheidssysteem. Daardoor kunnen wij slechts een beperkte hoeveelheid items bewust tegelijk per seconde opnemen (onbewust is dat veel meer). We ontkomen er dus niet aan dat we niet ALLES zien, horen, enz. En dus kan de een net iets anders hebben waargenomen, dan jij. Ook al ben je op hetzelfde moment op dezelfde plek. Ga maar eens na, wat dat voor consequenties kan hebben…!!

Omdat we ook nog eens uitsluitend vanuit ons eigen referentiekader (MOW) betekenis geven, passen we onze waarnemingen dus ook nog aan aan onze eigen, persoonlijke werkelijkheid. En doen vervolgens, alsof dat voor iedereen zo geldt. En dat niet alleen, we doen voortdurend alsof we elkaar volledig begrijpen terwijl we soms niet normaal langs elkaar heen praten. Zo had een van mijn FB vrienden onlangs een foto gepost van twee schitterende vissen. Hij had mij verteld, nog op zoek te zijn naar een “lekkere” vakantie met veel cultuur. Toen ik de foto zag, dacht ik meteen: “Hoera, die heeft een reis naar Egypte geboekt en is nu aan het snorkelen in de Rode Zee”. Mijn referentie en ik heb daar zooo van genoten… Dus reageer ik met duimpje en “Snorkel vakantie?” “Nee, aquarium”, is zijn commentaar. Als ik hem weer spreek vraag ik of het een zout- of zoetwater aquarium is, wat hij heeft aangeschaft. “Hoe kom je daar nou bij?” is zijn verraste reactie, “dat was in Blijdorp”. Dat bedoel ik nou! Gelukkig is dit een onschuldig voorval. Ik ken ook genoeg voorbeelden van artsen, verpleegkundigen, patiënten die hopeloos langs elkaar heen praten. Ook een mooi voorbeeld is dit filmpje.

Uiteindelijk (en dan hebben we het over Nano seconden) komt al dat innerlijke geproces en filteren weer naar buiten in gedrag, gedachten, emoties en verbale taal. Wat iemand doet, denkt, voelt of zegt, is dus ALTIJD een soort eindproduct van wat er onzichtbaar in het brein heeft afgespeeld. Metaforisch kun je dat vergelijken met een (digitale) camera: zodra je de sluiter hebt ingedrukt gaat er in de body van alles in werking om een plaatje zichtbaar te maken. Het resultaat van dat plaatje is afhankelijk van de instellingen.

Zo heb ik gistermiddag dan wéér afgesloten met wat nog steeds waar is voor mij: Wat moet er nou omgaan in deze persoon om zó te reageren; wat moet er wáár zijn, om dat zo te kunnen (durven) zeggen?! NLP maakt nog dagelijks mens zijn en het leven leven meer dan de moeite waard.

Ik wipte nog even langs bij mijn moedertje na afloop. Mijn broer en schoonzus waren er ook. Het gesprek had een zekere lading en hoewel ik mijn hartritme voelde versnellen, toverde het ook een glimlach op mijn gezicht. Mijn compassie. Me bewust van hoe en waar ze me zo raakte.

Dat was anders toen ik de woontoren naderde waar ik woon en een van de buren met onder elke arm een pup naar buiten zag komen. Ze zette ze midden op straat neer waardoor ik in de ankers moest klimmen om ze niet plat te rijden (nou ja… bij wijze van spreken he). Een dampende drol achterlatend en een opmerking “ach ja, dat heb je nou eenmaal met pups hé” nam ze ze weer onder haar arm en verdween naar binnen. Mij vol verwondering achterlatend met de vraag: Wat moet er nou in jou omgaan om dit op deze manier te doen??!!